Informacja prawna dla bibliotekarzy

Dla nauczycieli bibliotekarzy

Najważniejsze ustawy związane z działalnością bibliotek i bibliotekarzy szkolnych

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r.                       
(Dz. U.  1997 r. Nr 78, poz. 483, z 2001 r. Nr 28, poz. 319, z 2006 r. Nr 200, poz. 1471, z 2009 r. Nr 114, poz. 946)

Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta nauczyciela                                     
(Dz. U.  1982 Nr 3 poz. 19, t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 2215, z 2021 r. poz. 4)

Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty                                    
(Dz. U.  1991 nr 95, poz. 425, t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1327, z 2021 r. poz. 4)

Ustawa z dnia 27 czerwca 1997 r. o bibliotekach                                          
(Dz. U.  1997 nr 85, poz. 539, t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1479)  

Ustawa z dnia 7 listopada 1996 r. o obowiązkowych egzemplarzach bibliotecznych
(Dz. U. z 2018 r. poz. 545)

     
Inne ustawy związane z działalnością bibliotek i bibliotekarzy szkolnych


Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych      
(Dz. U.  1994 Nr 24 poz.83, t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1231, z 2020 r. poz. 288)

Ustawa o dostępie do informacji publicznej z dnia 6 września 2001 r.             
(Dz. U.  2001 Nr 112. Poz. 1198, t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 2176)

Ustawa o ochronie baz danych z dnia 27 lipca 2001 r.                                    
(Dz. U.  2001 Nr 128 poz. 1402, t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 2134, z. 2020 r. poz. 288)

Ustawa o języku polskim z dnia 7 października 1999 r.
(Dz. U. 1999 Nr 90 poz. 990,  t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1480, z 2020 r. poz. 285)

Ustawa o ochronie danych osobowych z dnia 10 maja 2018 r.                         
(Dz. U. 2018 poz. 1000, t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1781)

Ustawa z dnia 21 lutego 2019 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z zapewnieniem stosowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych)                     
(Dz. U. 2019 poz. 730)

Ustawa o normalizacji z dnia 12 września 2002 r.                                          
(Dz. U. 2002 Nr 169 poz. 1386, t.j. Dz. U. z 2015 r. poz. 1483)

Ustawa o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach z dnia 14 lipca 1983 r.
(Dz. U. 1983 Nr 38 poz. 173, t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 164)

Ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami z dnia 23 lipca 2003 r.   
(Dz. U. 2003 Nr 162 poz. 1568, t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 282, 782, 1378)

Ustawa Prawo zamówień publicznych z dnia 29 stycznia 2004 r.                    
(Dz. U. 2004 Nr 19 poz. 177, t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1843 oraz z 2020 r. poz. 288, 1086)

Ustawa o podatku od towarów i usług z dnia 11 marca 2004 r.                      
(Dz. U. 2004 Nr 54 poz. 535, t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 106, 568, 1065, 1106, 1747, 2320, 2419)


                        Inne akty prawne związane z działalnością bibliotek i bibliotekarzy szkolnych


Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 28 lutego 2013 r. w sprawie szczegółowych zasad działania publicznych bibliotek pedagogicznych              
(Dz. U. 2013 poz. 369)

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 25 sierpnia 2017 r. w sprawie nadzoru pedagogicznego                                                                            
(Dz. U. 2017 poz. 1658, t.j. Dz. U. 2020 r. poz. 1551)

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 26 lipca 2018 r. w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli                             
(Dz. U. 2018 poz. 1574)

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 29 kwietnia 2003 r. w sprawie ramowego statutu publicznej biblioteki pedagogicznej                    
(Dz. U. 2003 nr 89 poz. 825)

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17 grudnia 2010 r. w sprawie podstawowych warunków niezbędnych do realizacji przez szkoły i nauczycieli zadań dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych oraz programów nauczania
(Dz. U. 2011 nr 6 poz. 23)

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 26 lipca 2018 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej                              (Dz. U. 2018 poz. 1679)

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 stycznia 2018 r. w sprawie podstawy programowej kształcenia ogólnego dla liceum ogólnokształcącego, technikum oraz branżowej szkoły II stopnia                                                                  
(Dz. U. 2018 poz. 467)

Rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 29 października 2008 r. w sprawie sposobu ewidencji materiałów bibliotecznych                              
(Dz. U. 2008 nr 205 poz. 1283)

Decyzja Nr 8 Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 18 maja 2009 r. w sprawie powołania Zespołu do Spraw Digitalizacji                                                     
(Dz. Urz. MKiDN nr 2 poz. 19)


                        Najnowsze akty prawne dotyczące działalności bibliotek i bibliotekarzy szkolnych

 
Obwieszczenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 1 grudnia 2023 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie szczegółowych warunków, form i trybu realizacji Priorytetu 3 "Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa 2.0. na lata 2021-2025"
(Dz.U. 2023 poz. 2682)

Obwieszczenie Ministra Rodziny i Polityki Społecznej oraz Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 18 sierpnia 2023 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej oraz Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w sprawie wykazu bibliotek, organizacji osób niewidomych lub ociemniałych oraz organizacji, których celem statutowym jest działanie na rzecz osób niewidomych lub ociemniałych
(Dz.U. 2023 poz. 1902)
 
Rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 28 lipca 2023 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie sposobu i trybu zaliczania bibliotek do niektórych bibliotek naukowych oraz ustalenia ich wykazu
(Dz.U. 2023 poz. 1620)

Rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 6 lipca 2023 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie narodowego zasobu bibliotecznego
(Dz.U. 2023 poz. 1345)
 
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 lutego 2023 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowych warunków, form i trybu realizacji Priorytetu 3 "Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa 2.0. na lata 2021-2025" (Dz.U. 2023 poz. 441)
Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 4 listopada 2022 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o bibliotekach
(Dz.U. 2022 poz. 2393)

Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 13 września 2022 r. w sprawie sposobu organizacji obsługi bibliotecznej w zakładach karnych, okręgowych ośrodkach wychowawczych, zakładach poprawczych i schroniskach dla nieletnich oraz sposobu współdziałania bibliotek publicznych w wykonywaniu tej obsług
(Dz.U. 2022 poz. 1968)
 
Obwieszczenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 23 marca 2022 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra-Szefa Urzędu Rady Ministrów w sprawie nadania osobowości prawnej Federacji Bibliotek Kościelnych "Fides" (Dz.U. 2022 poz. 802)
 
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 września 2021 r. w sprawie szczegółowych warunków, form i trybu realizacji Priorytetu 3 "Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa 2.0. na lata 2021-2025"
(Dz.U. 2021 poz.1675)

Obwieszczenie Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu z dnia 6 lipca 2021 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w sprawie narodowego zasobu bibliotecznego
(Dz.U. 2021 poz.1308)

Rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 10 września 2020 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie sposobu i trybu zaliczania bibliotek do niektórych bibliotek naukowych oraz ustalenia ich wykazu
(Dz.U. 2020 poz. 1601)

Rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 26 marca 2020 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie narodowego zasobu bibliotecznego
(Dz.U. 2020 poz. 540)


                                                         Zasoby internetowe


http://isap.sejm.gov.pl/

https://www.sejm.gov.pl/sejm8.nsf/proces.xsp

https://www.produkty.lex.pl/serwis-informacji-prawnej

https://www.gov.pl/web/edukacja-i-nauka

https://www.gov.pl/web/kultura/prawo-w-kulturze

https://www.bn.org.pl/dla-bibliotekarzy/akty-prawne

http://www.sbp.pl/dla_bibliotekarzy/covid_19

https://www.gov.pl/web/koronawirus


Wydawnictwa zwarte


Akty normatywne dotyczące bibliotek w prawie polskim, unijnym i międzynarodowym / Samanta Kowalska ; Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Wydział Pedagogiczno-Artystyczny. Poznań ; Kalisz, 2009

Bibliotekarz i prawo / Bolesław Howorka. – Warszawa : Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich, 2010

Bibliotekarz muzealny, czyli Hybryda w świecie kultury / Magdalena Skrejko, Katarzyna Żak-Caplot.// Bibliotekarz. – 2020, nr 2, s. 16-20

Biblioteki publiczne w projekcie Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich. Analiza Funkcjonowania Bibliotek / Elżbieta Górska.// Bibliotekarz.  -  2020, nr 7-8, s. 24-26

Nowoczesna biblioteka : materiały z ogólnopolskiej, przedzjazdowej konferencji Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich Konstancin-Jeziorna, 29-30 maja 2009 r. / [red. tomu Marcin Drzewiecki]. – Warszawa : Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich, 2009

Ogólnokrajowa sieć biblioteczna w aspekcie przepisów prawnych / Dorota Aksamitowska ; red. merytoryczna Marcin Drzewiecki, Jan Gosiewski ; Centrum Edukacji Bibliotekarskiej, Informacyjnej i Dokumentacyjnej im. Heleny Radlińskiej w Warszawie. – Warszawa : Wydawnictwo Centrum Edukacji Bibliotekarskie, Informacyjnej i Dokumentacyjnej, 2004

Prawo autorskie w pracy Bibliotekarza / Bolesław Howorka. – Warszawa : Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich, 2012

Prawo w działalności współczesnych polskich bibliotek / Samanta Kowalska ; Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Wydział Pedagogiczno-Artystyczny. – Kalisz ; Poznań : Uniwersytet im. Adama Mickiewicza. Wydział Pedagogiczno-Artystyczny, 2009

Ustawa o bibliotekach : komentarz / Jan Ciechorski. – Warszawa : Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich, 2012


Artykuły z czasopism

Bibliotekarstwo agregacyjne / Jacek Wojciechowski.// Przegląd Biblioteczny. – 2020, z. 2, s. 149-171
Bibliotekarz – zawód kształtowany przez cywilizację i kulturę / Kazimiera Atamańczuk.// Poradnik Bibliotekarza. – 2013, nr 10, s. 4-8
Bibliotekarz. Marka. Jakość / Alicja Toboła.// Bibliotekarz. – 2017, nr 6, s. 15-19
Bibliotekarz muzealny, czyli Hybryda w świecie kultury / Magdalena Skrejko, Katarzyna Żak-Caplot.// Bibliotekarz. – 2020, nr 2, s. 16-20
Bibliotekarze nie okradają twórców / Bolesław Howorka.// Bibliotekarz. – 2014, nr 12, s. 42-46
Biblioteki, ich problemy podatkowe, a także o wymianie międzybibliotecznej / Bolesław Howorka.// Bibliotekarz. – 2014, nr 1, s. 40-44
Biblioteki i bibliotekarze XXI wieku : kształcenie, oczekiwania a rzeczywistość / Emilia Czerniejewska, Marek Dubiński.// Bibliotekarz. – 2014, nr 4, s. 36-39
Biblioteki publiczne w projekcie Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich. Analiza Funkcjonowania Bibliotek / Elżbieta Górska.// Bibliotekarz.  -  2020, nr 7-8, s. 24-26
Biblioteki uczelni oraz ich pracownicy wobec prawa autorskiego / Bolesław Howorka.// Bibliotekarz. – 2010, nr 9, s. 7-10
Deregulacja / degradacja, czyli co dalej z rozwojem zawodowym bibliotekarzy/ Małgorzata Całka.// Bibliotekarz. – 2016, nr 2, s. 4-8
Dokumenty w bibliotece i terminy przechowywania / Danuta Majkusiak.// Biblioteka w Szkole. – 2018, nr 6, s. 4-6
Dyplomowani bibliotekarze : rozważań starego bibliotekarza o zawodzie – ciąg dalszy / Bolesław Howorka.// Bibliotekarz. – 2012, nr 9, s. 9-13
Działalność wydawnicza bibliotek (odniesienia systemowe) / Rafał Golat.// Bibliotekarz. – 2020, nr 11, s. 35-37
Jak  napisać przykładowy wniosek projektowy / Paweł Marchel.// Nowoczesna Biblioteka 3.0 : prawo w praktyce, informatyzacja, promocja czytelnictwa, dofinansowanie, ochrona danych osobowych. – 2021, nr 37, s. 3-6
Kiedy pracownicy biblioteki pracują w domu – praca zdalna a RODO / Łukasz Wojciechowski.// Nowoczesna Biblioteka 3.0. – 2020, nr 28, s. 23-24
Kilka refleksji na temat bibliotek naukowych i ich działań online dla użytkowników w czasie pandemii / Emilia Łepkowska.// Bibliotekarz. – 2021, nr 2, s. 4-7
MARC 21 : warsztaty dla bibliotekarzy-katalogerów firmowane przez SBP i Centrum NUKAT / Iwona Wiśniewska.// Bibliotekarz. – 2020, nr 4, s. 14-17
Listy a działalność bibliotek (uwarunkowania formalno-prawne) / Rafał Golat.// Bibliotekarz. – 2021, nr 3 s. 34-36
Nauczyciel bibliotekarz a nowa podstawa programowa / Anna Puścińska.// Biblioteka w Szkole. – 2017, nr 12, s. 5-8
O deregulacji i zawodzie bibliotekarza / Bolesław Howorka.// Bibliotekarz. – 2013, nr 10, s. 39-44
O regulowanym zawodzie bibliotekarza / Bolesław Howorka.// Bibliotekarz. – 2012, nr 6, s. 13-18
O stanowiskach, funkcjach i wynagrodzeniach bibliotekarzy / Bolesław Howorka.// Bibliotekarz. – 2014, nr 7-8, s. 55-58
O zawodzie „bibliotekarz” – kontynuacja / Bolesław Howorka.// Bibliotekarz,      nr 10, s. 38-44
Quod lege non prohibitum, licitum est / Bolesław Howorka.// Bibliotekarz. – 2014, nr 3, s. 43-48
Refleksje bibliotekarza prawnika : o własnym użytku osobistym / Bolesław Howorka.// Bibliotekarz. – 2015, nr 5, s. 43-47
Skontrum i po skontrum : czyli ciąg dalszy rozważań o odpowiedzialności materialnej bibliotekarza / Bolesław Howorka.// Bibliotekarz. – 2016, nr 3, s. 36-40
Stanowiska i kwalifikacje pracowników bibliotek / Rafał Galat.// Bibliotekarz. – 2016, nr 2, s. 30-32
Sytuacja bibliotek i bibliotekarzy w kontekście zmieniającego się prawa : XLI Forum Sekcji Bibliotek Szkół Wyższych Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich / Maria Kunicka, Agata Muc.// Bibliotekarz. – 2019, nr 2, s. 9-21
W zaciszu zawodowych działań : biblioteczne blaski i cienie / Małgorzata Rokicka-Szymańska.// Bibliotekarz. – 2021, nr 1, s. 13-19
Wytyczne dla bibliotek dotyczące obsługi społeczności wielokulturowej / Eliza Hodun.// Poradnik Bibliotekarza. – 2020, nr 9, s. 16-18
Zewnętrzny inspektor ochrony danych : jak ułożyć ramowy plan współpracy / Łukasz Wojciechowski.// Nowoczesna Biblioteka 3.0 : prawo w praktyce, informatyzacja, promocja czytelnictwa, dofinansowanie, ochrona danych osobowych. – 2021, nr 37, s. 14
Zmiany w przepisach, czy rzeczywiście będzie łatwiej? / Sylwia Czub-Kiełczewska.// Bibliotekarz. – 2015, nr 2, s. 44-47
Zmiany w przepisach : fakty i mity / Sylwia Czub-Kiełczewska.// Bibliotekarz. – 2015, nr 10, s. 46-48
Biblioteka to my – relacja z 15. Forum Młodych Bibliotekarzy / Paweł Marchel.// Nowoczesna Biblioteka 3.0. – 2023, nr 71, s. 13-17
Bibliotekarz UX : nowa specjalizacja w zawodzie? / Bożena Jaskowska.// Przegląd Biblioteczny. – 2023, z. 2, s. 168-198
Biblioteki pedagogiczne lokalnie : małe ojczyzny / Maria Truszczyńska, Anna Walska-Gołowska.// Bibliotekarz. – 2022, nr 1, s. 31-34
Biblioteki szkolne / Agata Arkabus.// Bibliotekarz. – 2022, nr 2, s. 10-13
Extracting relevant information about preferences of the customers, from the transaction records of integrated library management systems / Andras Simon.// Przegląd Biblioteczny. – 2022, nr 3, s. 287-304
Książka czy eksponat? Najcenniejsze zbiory bibliotek muzealnych / Katarzyna Źak-Caplot, Aleksandra Siuciak.// Bibliotekarz. – 2022, nr 11, s. 33-34
Książka się broni : było ciężko, ale może być trudniej / Piotr Dobrołęcki.// Bibliotekarz. -2022, nr 2, s. 4-9
Kształcenie na kierunku informacja naukowa i bibliotekoznawstwo / Aneta Firlej-Buzon.// Bibliotekarz. – 2022, nr 4, s. 4-9
Nieoceniona spuścizna : wiedza z podręczników dla bibliotekarzy jako źródło badań polskiego bibliotekarstwa / Sylwia Marciniak.// Bibliotekarz. – 2022, nr 9, s. 9-12
Podręczniki 2022 – najważniejsze sprawy / Danuta Majkusiak.// Biblioteka w Szkole. – 2022, nr 5, s. 4-9
Rozmowa / ze Stanisławą Mazur wieloletnią dyrektorką Miejskiej Biblioteki Publicznej im. dr. Michała Marczaka w Tarnobrzegu rozmawiała Elżbieta Stańczyk.// Bibliotekarz. – 2022, nr 2, s. 25-31
Sprawdź programy grantowe dla bibliotek na przełomie roku / Paweł Marchel.// Nowoczesna Biblioteka 3.0. – 2022, nr 58, s. 3-5
Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich na Opolszczyźnie ma już 70 lat / Katarzyna Pawluk.// Bibliotekarz 2022, nr 7-8, s. 22-29
„Tajemnica Tatarskie 3” ; mobilna gra literacka w ofercie Przemyskiej Biblioteki Publicznej im. Ignacego Krasickiego / Katarzyna Bednarz-Soja.// Bibliotekarz. – 2022, nr 2, s. 22-24
Umowa sponsoringu w bibliotece : sprawdź, jakich zapisów dopilnować / Paweł Marchel.// Nowoczesna Biblioteka 3.0. – 2022, nr 58, s. 6-7
Wypożyczalnia Internetowa Academica w bibliotece szkolnej : poradnik praktyczny / Ałła Zalewska.// Biblioteka w Szkole. – 2023, nr 12, s. 24-26


                                             Prawo autorskie dla bibliotekarzy

Domena publiczna i dozwolony użytek utworu
Korzystanie z programów komputerowych
Korzystanie z wizerunku osób
Wykorzystanie utworu i wizerunku
Prawa autorskie osobiste i majątkowe
Twórca i utwór
Sieć a prawo autorskie

https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20210001062 – tekst ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych
http://www.prawoautorskie.gov.pl/
https://www.legalnakultura.pl/pl/prawo-w-kulturze/b-przewodnik-b-po-prawie-autorskim
https://lexlege.pl/ustawa-o-prawie-autorskim-i-prawach-pokrewnych/
https://womgorz.edu.pl/wp-content/uploads/2020/02/Poradnik-prawa-autorskiego.pdf
https://creativecommons.pl/ - wolne licencje
https://prawokultury.pl/kurs/domena-publiczna


Autor: Katarzyna Materna