Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka w Krośnie

Zajęcia prowadziła Pani Katarzyna Kyc - Starszy Inspektor Biura Edukacji Narodowej IPN Oddział w Rzeszowie.
Powstanie Warszawskie (1 sierpnia – 3 października 1944 r.) to zbrojne wystąpienie przeciwko okupującym Warszawę wojskom niemieckim, zorganizowane przez Armię Krajową w ramach akcji „Burza”, połączone z ujawnieniem się i oficjalną działalnością najwyższych struktur Polskiego Państwa Podziemnego.
Powstanie Warszawskie było wymierzone militarnie przeciw Niemcom,
a politycznie przeciw ZSRR oraz podporządkowanym mu polskim komunistom. Dowództwo AK planowało samodzielnie wyzwolić stolicę jeszcze przed wkroczeniem Armii Czerwonej, licząc, że uda się w ten sposób wzmocnić międzynarodową pozycję rządu RP na uchodźstwie oraz powstrzymać realizowany przez Stalina proces wasalizacji i sowietyzacji Polski
Uczestnikami Powstania Warszawskiego byli nie tylko żołnierze, ale i cywile, którzy je wspomagali i ponieśli największe straty. Od niemowląt po starców zginęło około 150 – 250 tys. osób. Ci, którzy przeżyli, zostali wygnani z Warszawy, wielu trafiło do obozów koncentracyjnych i na przymusowe roboty.
1 sierpnia komendant garnizonu Wehrmachtu ogłosił Warszawę miastem oblężonym i zapowiedział, że cywile, którzy znajdą się na ulicy, zostaną rozstrzelani, a budynki, z których prowadzi się ostrzał, zostaną zburzone, co stało się pretekstem do ostrzału i bombardowań domów mieszkalnych.
W chwili wybuchu powstania w mieście nie było dość niemieckich jednostek, by je stłumić, skierowano więc jednostki policyjne i wojskowe złożone ze skazanych kryminalistów, którzy zamienili wyroki na służbę,
i z cudzoziemców, w tym brygady Rosyjskiej Narodowej Armii Wyzwoleńczej (RONA), brygady SS i oddziałów złożonych Azerów, Kałmuków, Kozaków, Turkmenów i Ukraińców służących w formacjach hitlerowskich.
Już w pierwszych dniach sierpnia podległe niemieckiemu dowództwu oddziały dopuściły się zbrodni na cywilach. Masowe mordy popełniły w Teatrze Wielkim i przy Operze, w fabryce Franaszka na Woli, w wolskich zakładach Ursus, w składzie maszyn rolniczych, na Ochocie przy pl. Narutowicza; masakry chorych i personelu dopuścili się w szpitalach na ul. Płockiej, św. Łazarza, oraz Karola i Marii. Schwytanych Polaków używano jako żywych tarcz dla czołgów atakujących pozycje powstańców, traktowano ich też jako zakładników, próbując zmusić powstańców do zaprzestania walki.
Od zachodu Warszawę otoczono kordonem posterunków, które miały uniemożliwić ucieczkę ludności cywilnej oraz przenikanie do miasta oddziałów partyzanckich z pobliskich lasów.
Temat losów ludności cywilnej podczas Powstania Warszawskiego do tej pory był pomijany w licznych opracowaniach dotyczących tego okresu.
Dopiero od paru lat zaczęto pisać, gromadzić materiały i publikować prace o ludobójstwie dokonanym na mieszkańcach Warszawy. Dlatego tak ważnym zadaniem jest przekazywanie młodych ludziom wiedzy na ten temat, co kilkakrotnie podkreśliła prowadząca zajęcia.
Wykład został uzupełniony prezentacją multimedialną oraz zajęciami warsztatowymi.
Uzupełnieniem wykładu była wystawka materiałów bibliotecznych przygotowana przez pracowników Biblioteki.
Uczestnikami warsztatów byli uczniowie z Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych nr 1 w Krośnie wraz z opiekunami, członkami sieci współpracy nauczycieli historii
i nauczycieli bibliotekarzy.

Krystyna Biernacka